Een ietwat sombere dinsdagmiddag in februari. We gaan op bezoek bij oud-docent geschiedenis Wim van Lankveld in Sint-Michielsgestel (momenteel 84 jaar). We worden gastvrij onthaald! De Brabantse gemoedelijkheid straalt er vanaf. En onder de koffie al gaan alle verhalen en anekdotes over en weer. Dat belooft veel.
Wim herinnert zich zijn eerste dag op het Sint-Janslyceum in het oude gebouw aan de Hinthamerstraat/In de Boerenmouw nog heel goed. De eerste collega die hij ontmoette, was de conrector van de onderbouw, de heer Harrie Uitdehaag, en Wim stelde zich aan hem voor: “Ik ben de nieuwe geschiedenisleraar, Wim van Lankveld.” En de heer Uitdehaag antwoordde gevat: “En ik ben de oude geschiedenisleraar!”
.jpg)
Benoeming
Wim vertelt, dat hij per 20 augustus 1962 benoemd is (nog door rector Pacilly) voor 10 lesuren in de week. Het was een rest-vacature. Op zich is het een late benoeming, Wim betreurt het nog steeds dat hij vanwege dat late benoemingstijdstip niet stond vermeld in het programmaboekje van dat jaar. Hij was net 25 jaar jong en nog niet afgestudeerd. Zijn kandidaatsexamen had hij al wel op zak. Hij woonde nog bij zijn ouders in Gemert. Met de bus ging hij elke keer op en neer naar Den Bosch. Op de vrijdagavond sliep hij onder zeer primitieve omstandigheden bij zijn oud-tante Dien in Heeswijk. Op zaterdag reed er immers op dat vroege tijdstip geen bus vanuit Gemert om op tijd op het Sint-Janslyceum te zijn. Ja, er werd toentertijd nog op zaterdag les gegeven. Hij had de vervulling van zijn militaire dienstplicht er al op zitten. Wim startte met het lesgeven op de HBS en in de onderbouw en vooral aan de jongens van het Sint-Jan. Lesbezoek van de rector heeft volgens Wim, voor zover hij zich kan herinneren, nooit plaats gevonden.
De rectoren Pacilly en Van Haperen
Rector Pacilly (altijd met sigaar) straalde gezag uit. Op de eerste dag van het schooljaar 1962/1963 voorspelde hij in zijn openingstoespraak dat het een zwaar jaar zou gaan worden voor iedereen! In de maand december immers zou de grote verhuizing plaatsvinden vanuit de Hinthamerstraat naar de nieuwbouw aan het Sweelinckplein! Iedereen moest zich volledig inzetten om dat zo soepel mogelijk te laten verlopen. Een collega knipoogde naar Wim, maak je maar niet te druk, het zal best meevallen! In maart 1964 mocht Wim zich, na het behalen van zijn doctoraalexamen, doctorandus noemen. Hij was vanaf dat moment ook volledig bevoegd.
Onder rector Jan van Haperen werd de school groter en groter. Het aantal brugklassen verdubbelde. Wim voelde zich op het Sweelinckplein goed thuis. Uit die periode herinnert Wim zich meerdere verhalen. Het eerste verhaal speelde zich af in de begindagen van het Europees Jeugd Parlement (EJP). Wim was samen met collega Van Walstijn benaderd om als begeleiders mee te gaan naar Fontainebleau. Een streng geselecteerd gezelschap van 12 leerlingen mocht mee namens het Sint-Janslyceum. Rector Van Haperen bepaalde wel erg nadrukkelijk, dat eindexamenleerlingen hiervan waren uitgesloten. Wim, zo vertelt hij ons, zag in ene Roderick van de Mortel “een politiek talent” en wilde hem per se meenemen. Roderick zat in havo-5, een eindexamenklas, en mocht dus niet mee. Wim vroeg de rector om een gesprek hierover en sprak de historische woorden: “En toch sta ik er op!” Van Haperen bleef bij zijn standpunt en Roderick mocht niet mee. Het heeft zijn politieke carrière niet geschaad.
Tweekamp
Een hoogtepunt uit de oude doos speelde zich eerder af. Het Sint-Janslyceum deed in 1972 en in 1973 mee aan “Tweekamp”, een kennisquiz van de NCRV voor middelbare scholieren. In de schoolkrant stond daar onder andere het volgende over: “Tien kloeke scholieren van onze school zijn weer regelmatig op de beeldbuis te zien. Evenals vorig jaar is ook dit jaar weer een team van het Sint-Janslyceum door de voorrondes heen gekomen en strijdt nu ten aanschouwe van het gehele Nederlandse volk tegen andere scholen! … En ons team deed het nog leuk ook. Tweemaal gewonnen en eenmaal verloren. Dat mag toch een hele prestatie heten. Maar daar stonden de intelligentie van onze deelnemers en de uitstekende begeleiding van de heer Van Lankveld dan ook borg voor!” Uiteindelijk behaalden ze de derde plaats!
Het vak geschiedenis
Desgevraagd geeft Wim aan de periode van het Interbellum (1918- 1940) tot zijn meest geliefde periode uit de geschiedenis te beschouwen. De aanloop naar de Tweede Wereldoorlog was voor hem een grote uitdaging om de leerlingen duidelijk te maken hoe het toch mogelijk was, dat het Duitse volk zich in die periode van de geschiedenis zo op een dwaalspoor liet brengen. Geschiedenis was zijn vak, zijn passie. Hij was een meester in het vertellen van boeiende verhalen en zijn verhaaltalent was alom bekend. Met de komst van de beroemde eindexamenthema’s was Wim niet gelukkig. Maandenlang over één thema lesgeven was niet zijn ding. Leerlingen wisten nu over een bepaald thema (bijv. China, vrouwenemancipatie) heel veel, maar daartegenover over de grote lijn in de geschiedenis heel weinig.
Tot op de laatste dag heeft hij zich met veel plezier bezig gehouden met zijn droomvak. Ans Buys weet zich nog een prachtige anekdote te herinneren. Ze heeft die ook bij het afscheid van Wim van het Sint-Janslyceum verteld. Op een dag vroeg een leerling van de school aan meneer Van Lankveld: “Meneer, mag ik u iets vragen?” “Natuurlijk”, was het antwoord van Wim. “Bent u getrouwd meneer?” “Ja”, antwoordde Wim, “maar waarom vraag je me dat?” ”Nou mijn oma is alweer een lange tijd alleen na de dood van opa en u zou voor mijn oma zo’n leuke nieuwe man zijn”! Een groter compliment is toch bijna niet mogelijk.
.jpg)
Tot slot
Wim heeft zich na zijn afscheid nooit verveeld, de kleinkinderen vroegen om aandacht en kregen die ook. Hij fietst (nog steeds) erg veel, samen met zijn echtgenote Bets. Ja, hij droomt af en toe nog van het Sint-Janslyceum, maar mist de school niet echt. Zijn devies luidt, dat het erg belangrijk is voor docenten en schoolleiders om heel dicht bij de leerlingen te staan. Wim was een echte SJL-leraar. “Geschiedenis is absoluut niet het brengen van een bezoek aan een kerkhof. Geschiedenis moet je levendig maken. Vertellen alsof je er zelf bij bent geweest!” Dat hield een van zijn hoogleraren hem al voor toen hij nog in Nijmegen studeerde en Wim heeft dat ook waargemaakt. Met veel plezier kijkt hij terug op zijn loopbaan op het Sint-Janslyceum.
En wij kijken terug op een zeer aangename ontmoeting, waarvoor hartelijk dank! Voor ons is de dag aardig wat opgeklaard!
Ans Buys en René Kok
@Nieuwsbrief 1, maart 2022