Vrijdag 23 september 2022: een aantal ‘Vrienden van het Sint-Jans’ verzamelt zich in het Nationaal Monument Kamp Vught. Het is goed elkaar weer te zien en te spreken als betrokken ‘Sint-Janners’. Het idee is dat we als ‘Vrienden van het Sint-Jans’ elkaar ontmoeten binnen een setting die extra cachet en glans geeft. Vandaag is dat het Nationaal Monument Kamp Vught. Een plaats en museum voor vele Sint-Janners bekend én een met een vertrouwde kant vanwege vrijwilligerswerk.
De website vertelt ons … Nationaal Monument Kamp Vught wil een wezenlijke bijdrage leveren aan het morele bewustzijn in de samenleving door de herinnering levend te houden aan concentratiekamp Vught en de lotgevallen van degenen die met deze plek (ook na de oorlog) verbonden raakten. Daarnaast streven we er naar om duidelijk te maken wat de actuele betekenis is van de (im-)materiële getuigenissen en wat de verbinding is met de vraagstukken van deze tijd. Ons motto luidt: HERDENKEN IS NADENKEN
Ontvangst en inleiding op ons bezoek
In één van de ontvangstzaaltjes worden we ontvangen door NMKV-directeur Jeroen van den Eijnde. Al ruim 22 jaar directeur van het Nationaal Monument. Daarvoor coördinator van het NMKV en eindredacteur van de Vughtse Historische Reeks voor de gemeente Vught. Met foto’s en teksten neemt hij ons mee terug naar het ontstaan en de ontwikkeling van het Nationaal Monument Kamp Vught.
De bouw van het kamp startte in 1942. Bijna 32.000 mannen, vrouwen en kinderen zaten gevangen in Kamp Vught. Voor 12.000 Joden was Kamp Vught een tussenstation, het voorportaal voor een uiteindelijke dood in een van de vernietigingskampen in Polen. Maar liefst 1300 kinderen werden vanuit Vught op transport gezet. Bij aankomst in Sobibor werden zij onmiddellijk vergast. Het speciale kindermonument is een tastbare herinnering én eerbetoon aan al die kinderen.
In september 1944 (Zuid-Nederland werd in 1944 bevrijd) werd het kamp ontruimd. Het noordoostelijk deel van het oorspronkelijke kamp is nu brandpunt van het Nationaal Museum Kamp Vught.
Het Kampterrein
Vervolgens gaan we met gids Robert Herbschleb naar buiten naar een deel van het oorspronkelijke kampterrein. Bij de maquette, de kampgrachten en wachttorens, de kampbarakken, het kindermonument en het authentieke crematorium wordt het verhaal van Vught verteld.
Indringende informatie en verhalen, het besef komt weer eens binnen dat wat hier gebeurd is blijvend gedeeld moet worden. ‘Dit nooit meer…’
En ondanks de wetenschap dat sommigen van ons gezelschap zó thuis zijn in dit verhaal vanwege hun achtergrond als docent geschiedenis of vrijwilliger bij het Nationaal Monument Kamp Vught worden we wéér stil.
Herinneren en reflectieruimte
Weer terug in het gebouw is er letterlijk en figuurlijk ruimte voor herinneren (via wisselende tentoonstellingen) en reflectie. Vlak voor de stap naar binnen staan we uitgebreid stil bij de besmeurde platen van het Monument van de Fusilladeplaats gelegen vlak naast het NMKV. Het gedicht op de muur wordt hardop voorgelezen. We nemen afscheid van onze gids onder grote dank.
In het museumcafé praten we onder het genot van een kop koffie of thee met al dan niet een stukje appeltaart verder over dit bezoek. Indrukwekkend. En we zijn het eens met elkaar: dit soort momenten met elkaar als ‘Vrienden van het Sint-Jans’ zijn waardevol en verdienen een follow-up!
NMKV: hartelijk dank voor de ontvangst en deze middag. En René en Ans: hartelijk dank voor de organisatie.
Voor actuele informatie, activiteiten en bezoekersinformatie zie www.nmkampvught.nl. Via Facebook zijn actuele activiteiten én bezoekersreacties terug te zien. Zoek op Nationaal Museum Kamp Vught.
Sylvia Hörmann-Vorst
@Nieuwsbrief 4, december 2022